Hz. Ömer(r.a.) bir dönem bazı komutanlarında iklim değişikliğinden kaynaklanan hastalık belirtileri görmüş ve “Yerleşik hayata geçme vakti geldi.” diyerek gidilen yerlere yerleşim yeri yapılması için emir vermiştir. Böylelikle İslâm şehirleri kurulmaya başlanmıştır. Hz. Ömer’in(r.a.) şehirleşme faaliyetlerine girişmesinin sebebi bile komutanlarını düşünmesidir. Hz. Ömer(r.a.) bu mesele ile vazifeli olarak Sâ’d b. Ebû Vakkâs(r.a.), Selmân(r.a.) ve Ebû Huzeyfe’yi(r.a.) memur tayin etmiş ve ilk şehir imarları bu şekilde yapılmıştır. Kûfe inşa edilirken kamıştan evler kerpiçten evlere çevrilmiştir. Şehrin içerisine ilk olarak camiler ve kamu binaları yapılmıştır. Lakin şehirleşme gerçekleşirken Hz. Ömer’e(r.a.) bir gün “Medain’den Kisra Köşkü’nün kapısını Sâ’d bin Ebû Vakkas getirdi. Kendisine ufak bir yer yaptı, kapıyı da oraya yerleştirdi.” diye bir haber gelmiştir. Bunun üzerine Hz. Ömer(r.a.) hemen Muhammed b. Meslemeyi(r.a.) Kûfe’ye elçi olarak göndermiş ve “Ey Muhammed! Oraya gider gitmez önce o kapının önünü odunla doldurup orayı yak. Sonra da gidip benim mektubumu Sad’a ver” demiştir. Muhammed (r.a.) gittiğinde tam halifenin dediği gibi yapmış, önce o kapıyı ateşle tutuşturmuş, daha sonra da Sa’d’a(r.a.) “Ben emre itaatle mükellefim, bu da halifenin sana gönderdiği mektuptur!” demiştir. Sâ’d b. Ebi Vakkâs(r.a.) mektubu açınca şu cümlelerle karşılaşmıştır: “Kisra’nın köşküne benzer bir köşk yaptığını duyuyorum. Kapına da adamlar koyacaksın ve halkla görüşmene perde olacaklar. Efendimiz’in(s.a.v.) yolunu bırakıp Kisra’nın yolunu tutmuşsun öyle mi? Kisra’yı o köşkten mezara indirdiler, unuttun mu? Sana başını sokacağın evin ve Beyt’ül Mal yeter ey Sâ’d.” (İbnü’l-Esîr, Kâmil, II, 529; TDV İslâm Ansiklopedisi, Muhammed B. Mesleme Maddesi)
Yazar : Mehmet Yıldız
