Milâdî 593 de doğmuştur. (İbn Hacer, el-İsâbe, I, 712; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, II, 453; İbn Abdiberr, el-İstiâb, II, 173, 174.) Efendimiz’e ^(s.a.v.) nübüvvet geldiğinde, kendisi on yedi yaşında bir gençtir. Babasının ismi Malik b. Üheyb’dir. Babası, İslâm’ın dirilten mesajlarına yetişmeden Mekke’de vefat etmiştir. (İbn Hacer, el-İsâbe, I, 712; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, II, 453.) Hz. Sa’d’ın^(r.a.), normalde Sa’d bin Malik^(r.a.) diye anılması gerekirken babasının künyesi “Ebi Vakkâs” olduğundan kendisi “Sa’d bin Ebî Vakkâs ^(r.a.)” olarak anılmıştır. Annesinin ismi Hamne Bint Süfyan b. Ümeyye’dir. Annesi Ümeyyeoğullarındandır ve Ebû Süfyân’ın amcasının kızıdır. Hz. Sa’d^(r.a.) annesinin hidayeti için çok uğraşmıştır ama o, ömrünün sonuna kadar İslâm’ın mesajlarına karşı durmuş, en nihayetinde de küfür üzere ölmüştür. (İbn Hacer, el-İsâbe, I, 712; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, II, 453; İbn Abdiberr, el-İstiâb, II, 171.)

Sa’d, manâ olarak “iyiliğe meyli, kuvveti olan” demektir. Hz. Sa’d’ın^(r.a.) künyesi Ebû İshak’tır. Ona bu künye İshak el- Ekber isminde bir oğlu olduğu için verilmiştir. (İbn-i Sad, Tabakat, 3, 151) Kendisi Efendimiz’in^(s.a.v.) annesi Hz. Âmine’nin de mensubu olduğu Beni Zühre kabilesindendir. (İbn Hacer, el-İsâbe, I, 712; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Ğâbe, II, 453; İbn Abdiberr, el-İstiâb, II, 171; İbn Sa’d, Tabakât, III, 151.) Bu yüzden Allah Resûlü^(s.a.v.) ona bir rivayete göre “dayım”, bir rivayete göre “dayımın oğlu” diye hitap eder. Hatta bir gün onun geçtiği mecliste ona hitaben “Bakın bakın! Kimin böyle bir dayısı var, haydi gösterin!” der. (Tirmizi, Menakıb 26)

Hz. Sa’d’ın^(r.a.) ailesi, ticarette ve diplomatik ilişkilerde çok iyi bir ailedir. Kendisinin Utbe, Âmir ve Ümeyr isminde üç erkek kardeşi; Sekine, Halide ve Ümare isminde de üç kız kardeşi vardır. Kardeşlerinden Utbe dışında hepsi Müslüman olmuşlardır. Utbe, Uhud Savaşı’nda Efendimiz’in^(s.a.v.) mübarek dişini şehit eden kişidir ve onun ölümü kardeşi Hâtıb b. Ebî Beltea’nın^(r.a.) elinden olmuştur.

Hz. Sa’d’ın^(r.a.) on sekiz erkek, on sekiz kız çocuğu vardır. Kendisi muazzam bir okçudur ve çocukluğundan beri bu alanda yetiştirilmiştir. Bizlere ise toplamda 271 hadis rivayet etmiştir. Kendisi, İslâm adına havaya kalkan ilk yumruğun ve İslâm adına atılan ilk okun sahibidir.

Yazar : Mehmet Yıldız